پروبلماتیک ایران: نظریۀ سیاستِ هویت در جریان‌های فکری معاصر ایران با تمرکز بر آرای جواد طباطبایی

این مقاله در تلاش است تا نشان دهد که چگونه دیدگاه سیاست آلمانی در مجادلات روشنفکری معاصر ایران، به ویژه منظومۀ فکری جواد طباطبایی چشم‌اندازی را برای تبیین پروبلماتیک ایران یا به عبارتی، بحران هویت ایرانی با استفاده از ابزارهای نظری و مفهومی پدید می‌آورد. بر این اساس، مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که چگونه دانش سیاست آلمانی در الگوی نظری طباطبایی برای اندیشیدن به آنچه او "پروبلماتیک ایران" می‌نامد مورد استفاده قرار گرفته است؟ نوشتار حاضر بر این مدعاست که دانش سیاست آلمانی از هگل تا اشمیت اندیشه‌ای مبتنی بر حل بحران هویت بر پایۀ ساخت دولت ملی و در عین حال ارائه راهکاری برای برون رفت از بحران‌ها بوده است. بر اساس چنین نگرشی، جواد طباطبایی با تعمیم تجربۀ آلمان قرن نوزدهم و بیستم به شرایط کنونی ایران، بحران هویت ایرانی را ناشی از نقصان در فهم از ایران و ناکارآمدی ایدئولوژی‌های روشنفکری در این زمینه تلقی کرده و حل این بحران را در گرو ظهور دولتِ ملیِ پایدار می‌داند. در فلسفه سیاست طباطبایی، پروبلماتیک ایران با تأسی از اندیشۀ آلمانی در قالب دو گزارۀ اصلی ایرانشهری و ضرورت تأسیس دانشگاه ملی تبیین شده است. بر این اساس، ابتدا به اختصار در این باب سخن خواهیم گفت که اندیشۀ آلمانی چگونه فربه شده و آن گاه در ادامه به ماهیت چنین تأثیرپذیری اشاره می‌شود . از منظر روش‌شناختی، نوشتار حاضر در چارچوب هرمنوتیک اسکینر و با رویکردی انتقادی و هنجاری تدوین شده است.